Schaamte

Schuilen achter de muur
Schaamte voor iets: voor een gewoonte die je hebt, een onvermogen, een angst, iets dat je is overkomen, of iets dat je zelf hebt gedaan: het zijn dingen waar je zelf nauwelijks naar kunt kijken, en waarvan je niet wilt, dat anderen het weten. Je leeft er een beetje omheen, en elke keer dat je het tegenkomt, beweeg je er langs of kijk je de andere kant op. Of het is aanleiding jezelf dezelfde hevige verwijten te maken die je je altijd maakt, waarna je je nog kleiner voelt. Dit speelt zich allemaal van binnen af, en niemand anders kent dat innerlijk landschap van jou. Het leidt een geheim leven.

Schaamte die tot geheim leidt, dat is de gevangenisbouwer.

Geheimen (ook familiegeheimen), dempen levensvreugde, tasten je eigenwaarde aan, en zetten een sluier tussen jou en de ander, waardoor het contact nooit helemaal vrij is. Dat onvrije contact kan vervolgens het gevoel van eenzaamheid nog versterken. Er ontstaat een splitsing in jezelf, die voortdurend energie kost en ook levensgebieden aantast die niets met het schaamte-gebied te maken hebben. Geheimen kunnen echt giftig zijn.

Door de muur van schaamte heen lopen
Soms ben je zo aan deze situatie gewend, en bestaat die al zo lang, dat het sluipende effect ervan deel is geworden van je leven. Maar als je je rekenschap geeft van de prijs die je betaalt, komt er een andere mogelijkheid boven: die van bevrijding.

Een coachee vertelde mij ooit: ‘ik ben door de muur van schaamte heen gelopen’. Ik vond dat een schitterende verwoording van de beweging naar bevrijding. Zij liet zich niet langer gevangen houden door haar schaamte, liet zich niet langer beperken door de muur, en schuilde er ook niet meer achter. Zij vertelde haar partner over haar lang verborgen verslaving, en gaf volledig openheid van zaken. Over wat ze deed, wanneer, hoe. Niet als een exercitie in zelfkastijding, maar als een deur die ze open deed.

Ze vertelde het aan iemand die ze vertrouwde, maar het blijft een waagstuk. De ander krijgt een door jou zelf afgewezen kant te zien. Wat, als die ander je ook afwijst? Maar door het te vertellen, heb je zelf al een stap naar heel worden gezet. (zie ook de blog ‘Een Compleet Mens’). Je zegt, je erkent: dit is ook een deel van mij. En je brengt het aan het licht, brengt het in contact met de buitenwereld.

Achter de muur
In contact met het daglicht kan het zijn ware proportie aannemen. Zo klein, dat je er om kan glimlachen. Zo groot, dat je gaat erkennen dat je hulp nodig hebt. En alles ertussen in.

Doordat de splitsing is opgeheven, ga je je heler en krachtiger voelen.

Doordat je door de muur bent gelopen, verliest de muur zijn macht en kan het leven weer gaan stromen.

Achter de muur is ruimte. Voor oprechter contact, voor hulp, voor rouw en tranen, voor nieuwe inzichten, voor vrijer bewegen.

En ja: met de bevrijding wordt ook jouw verantwoordelijkheid zichtbaar om aan te pakken wat jouw aandacht nodig heeft. Maar het is een verantwoordelijkheid die klopt, en die sterker maakt.