Actieve Hoop

Joanna Macy en Chris Johnstone schreven er een boek over, dat mij zeer inspireert in mijn eigen zoektocht naar een antwoord: ‘Actieve hoop, hoe de chaos onder ogen te zien zonder gek te worden’. Wat zij schrijven is gericht op hoe om te gaan met de klimaatcrisis, maar het is ook toepasbaar op andere levensgebieden, waar je geconfronteerd wordt met problemen die groter zijn dan jij, of het nu in je familie, je werk of in de maatschappij is.

Een werkwoord en een bron van inspiratie
Actieve hoop is niet ‘hopen dat het wel goed komt’ of wegkijken van destructie, en alleen de positieve dingen zien. Het onder ogen zien van de realiteit en te erkennen, te voelen hoezeer het je raakt, is essentieel onderdeel van actieve hoop. Het is de eerste van drie stappen.

We kijken vaak weg, omdat we denken dat je wordt opgeslokt door wanhoop of verlamming als je te lang stilstaat bij pijn over iets waar je niks aan kunt doen. Maar met het wegkijken of met een houding van ‘kop op, doorgaan en schouders er onder’ ontken je een deel van jezelf, dat er wel is. Maar meer dan dat. Je ontkent de liefde en snijdt jezelf af van de bron van kracht en inspiratie. Want je kunt alleen maar die zorg, die droefheid, die pijn voelen omdàt je verbonden bent, en omdàt dat wat jij liefhebt geraakt wordt. Via de pijn kom je bij dat, waar jij deel van bent, en daarmee bij je bron van kracht.

Als je je pijn of zorg ziet als de achterkant van je liefde, dan kan je de levenskracht die daarin schuilt, richting geven. Dat is de tweede stap. Je incasseert de pijn, en vervolgens zet je je eigen beweging in, geef je jouw antwoord. Dat kun je doen door je een beeld te vormen van de waarden die jij zichtbaar wilt maken, de toekomst, de vorm van samenleven te visualiseren waar jouw hart naar uitgaat. Dat hoeft niet heel gedetailleerd. Een richting, waarin je zou willen dat het beweegt, is genoeg.

Je voorstellingsvermogen, je verlangen, ze hebben scheppingskracht. Niet, omdat het dan als vanzelf ontstaat, maar omdat je je energie gaat richten.

Handelen in naam van schoonheid
Je kunt dit toekomstbeeld niet bewerkstelligen. Maar je kunt er wel naar gaan handelen. En dat, schrijven Macy en Johnstone, is de derde stap van actieve hoop.

Actieve hoop is een werkwoord. Het heeft geen optimisme nodig, alleen maar jouw intentie en toewijding. Je weet niet, of jouw hoop realiteit wordt. Die garantie is er niet. Maar het is jouw, het is mijn beste antwoord en bijdrage aan de totstandkoming ervan.

Het kan voelen dat we dat allemaal op eigen kracht moeten doen. Maar dat is alleen maar zo, wanneer we onszelf als los individu zien. Op het moment dat we onszelf gaan zien als verbonden en deel van het grote geheel, komt een groot krachtenveld tot onze beschikking. Wij leven het leven, maar het leven leeft ook door ons heen.

Tot slot een citaat uit het boek:

Actieve hoop is geen wishful thinking.

Actieve hoop is niet wachten om gered te worden...

door de Lone Ranger of een redder.

Actieve hoop is wakker worden voor de schoonheid van het leven

in wiens naam we kunnen handelen.

Wij behoren tot deze wereld.

Het levensweb roept ons op dit moment naar voren.

We hebben een lange weg afgelegd en zijn hier om onze rol te spelen.

Met Actieve Hoop realiseren we ons dat er avonturen in het verschiet liggen,

krachten om te ontdekken, en kameraden om mee samen te werken.

[…]

Foto: Lurcy-Lévis, Street art city, France